Stadsdeel Noord beschikt over ontelbaar veel buurtinitiatieven. Buurtinitiatieven spelen een belangrijke rol in het versterken van gemeenschappen in Noord. Het samen koken of sporten in het buurthuis, de gezamenlijke moestuin, de straatboekenkast, de opruimactie of de buurtwebsite. Ze brengen buren samen. Ze laten de kracht van Noord zien. De kracht van gewone Amsterdammers die iets bijzonders voor en met elkaar doen. En dat verdient een podium, vonden Coby van Berkum van het Museum Amsterdam Noord en  community developer Marjolein Smeele.

“Toen ik acht jaar geleden stopte als bestuurder van het stadsdeel, kreeg ik de kans om voorzitter van het museum Amsterdam Noord te worden.”, vertelt Coby. “Verhalen over het verleden zijn belangrijk om te blijven delen. De vrijwilligers hier vinden het fantastisch om over Noord te vertellen. Vaak komen bezoekers niet verder dan de oude kaart van Noord uit 1952 op de grond direct achter de voordeur. Zelf ben ik als vrijwilliger bij het museum ook actief bij De Ceuvel en De Noordas. Als vrijwilliger geef je zoveel, dus ik dacht, hoe mooi zou het zijn om op een positieve manier die projecten hier een gezicht te geven. Want ik wil graag het verleden én het heden bij elkaar brengen.”

Noord barst van de initiatieven

De tentoonstelling De Kracht van Noord is gemaakt door Noorderlingen. Coby: “Toen het idee ontstond om de verhalen over de kracht van Noord te laten zien, hebben we Marjolein gevraagd om daarbij te helpen. Zij is een van de initiatiefnemers van De Ceuvel. Bij haar gingen ook allerlei radars werken. Ze zou heel goed curator kunnen worden. Dan merk je de creativiteit die aanwezig is op De Ceuvel. We kenden een vormgever, een fotograaf, en zo kwamen ideeën en talenten samen. Vooral de wil om er samen iets moois van te maken. Dat klopt helemaal met hoe wij met elkaar willen samenwerken.”

Marjolein: “We zitten samen in groep die nadenkt over de toekomst van De Ceuvel, een van de vele initiatieven in Noord. Het barst ervan. Elke dag verbaas ik me over de initiatieven van bewoners en ondernemers waarover ik hoor. Al die initiatieven blijven bescheiden ploeteren. Bij De Ceuvel hebben we heel kritisch gekeken naar wat voor initiatief we zijn, en wat we willen zijn. Ook in het grotere geheel en de buurt. Wat kunnen we van anderen leren, en welke kennis kunnen we delen?“

Buurtkracht op de kaart

Er zijn meer bijzondere buurtinitiatieven in Noord. Neem buurthuis De Bol, die naast de functie van ontmoetingsplek een wijkwerkcoöperatie startte. “Dat is zo belangrijk voor het sociale weefsel van de buurt. Ik ben een kaart gaan maken met buurtinitiatieven en die bleef zich maar vullen. De kracht van Noorderlingen werd ineens zichtbaar”, vertelt Marjolein. “En om anderen aan te moedigen. Zie wat voor mooie dingen hier allemaal gebeuren! Je hoeft niet gestudeerd te hebben, er is van alles nodig. Alles is even waardevol. Net zoals de mensen die hier rondleiden in het museum. Iedereen heeft wel iets waarmee hij een bijdrage kan leveren aan een buurt. Dat wilden we laten zien. Ook hoe verschillend ze het allemaal aanpakken, hoe iedereen ook struikelt en weer opstaat. Het zijn geen professionele organisaties, proberen goed te doen waar ze passie voor voelen. Samen maken we een mooi stadsdeel. Dat kunnen we hier nu mooi laten zien”.

Samenwerken met de gemeente

De tentoonstelling vertelt de verhalen van Buurthuis De Bol, De Ceuvel, De NoordAs en Red Amsterdam Noord. Coby: “We hebben geprobeerd de focus te leggen op de samenwerking met de gemeente. De gemeente is enorm, dus hoe doe je dat nou? Je praat als initiatiefnemer niet met één partij, maar met bijna alle afdelingen. Wat ik hoor van verschillende initiatieven is de worsteling. Ze willen samenwerken met de gemeente, maar zodra je nauw gaat samenwerken, dan ga je ook erbij horen. Buurtbewoners beschouwen je al snel als onderdeel van de gemeente en dan krijg je weer een verwijdering van jou als organisatie”. Coby weet nu ook hoe moeilijk  het is om je idee of plan samen met de gemeente vorm te geven. “Je moet het maar weten als bewoner of ondernemer, want als er een nieuwe politieke kleur komt, kun je weer van voren af aan beginnen. Ik weet dat de gemeente ook vast zit aan allerlei regels. Toch zou ik graag zien dat ze eens de nek uit steekt voor projecten om het samen met bewoners en ondernemers te doen”.

Marjolein: “Als je ziet wat voor fantastische initiatieven er zijn, maar als je ziet hoeveel tijd mensen erin steken. Je ziet mensen omvallen om dat het zoveel tijd kost. En toch blijven ze het allemaal doen. Je hoort dan: ze ervaren de gemeente als tegenstander. Dat is jammer. Wat zouden we kunnen veranderen? We zijn toch samen deze stad aan het maken?”

Volhardendheid loont

“Ik woon zelf op Schoonschip, een duurzame drijvende buurt in Noord, en een van de initiatiefnemers van De Ceuvel”, vertelt Marjolein. “Ik weet wat erbij komt kijken als je alles net anders wilt doen. Veel initiatieven zijn alleen maar bezig met hoe het moet passen in de beleidsregels van de gemeente. We móeten die vinkjes hebben, anders kan iemand niet verder. Wat zijn we met elkaar aan het doen dan? We willen een oplossing, maar we houden een systeemwereld in stand. Mijn ervaring is dat volhardendheid loont. Het geloof dat het kan, er vol achter staan en voor gaan. Mensen die het volhouden zijn mensen die het in elke vezel van hun lijf hebben zitten”.  

Coby vult aan: “Actiebereidheid van bewoners van bijvoorbeeld Red Amsterdam Noord is dan toch nodig. Misschien is het wel nodig om gehoord te worden. Noord kijkt toch een beetje naar de stad. Als ik kijk naar dit museum, dan denk ik: dit zijn verhalen die gezien moeten worden.”

Aanpak Noord

Aanpak Noord sluit zoveel als mogelijk aan bij de kracht van Noord. En deelt de inzichten die worden opgedaan over samenwerken in vertrouwen en pionieren. Museum Amsterdam Noord bracht de verhalen van sterke buurtverbinders in beeld die zo belangrijk zijn voor een langjarige aanpak voor Noord.

Over twee jaar volgt een nieuwe tentoonstelling met initiatieven die de kracht van Noord laten zien. Kent of werkt u aan een buurtinitiatief dat ook een plekje in het museum verdient? Vertel het:  info@museumamsterdamnoord.nl

De nieuwe tentoonstelling in Museum Amsterdam Noord gaat over 209 jaar Noordhollands Kanaal. Deze is helemaal door vrijwilligers gemaakt. Kijk voor openingstijden en toegangsprijzen op www.museumamsterdamnoord.nl